Sabah kahvaltı masasında konuşuyorduk. “İki çocuk daha kaybolmuş” dedi Uzay’ın babası; Uzay yorum yaptı: “Anneleri, babaları, Münü’leri, dedeleri olmadan mı gitmişler ormana, evin yolunu mu bulamamışlar?” Ne demeli şimdi? Günde en az 7 çocuğun kaybolduğu ve bir kısmının bir daha eve dönemediğinin bilgisi bir yanda, diğer yanda (en azından kendi büyüyüp de bütün bu tehlikeleri algılayacağı yaşa kadar) dünyaya güvenen bir çocuk yetiştirme isteği diğer yanda… Türkiye’de son beş yıl içinde jandarma bölgesinde 14 bin 412 çocuk kaybolmuş... Ne kadar korkunç bir sayı…

Bakın işte ne Gizem ne de Umut dönemediler evlerine… Aileleri perişandır şimdi. Hakikat bu. Biz artık paranoyak olduk. Neyden koruyalım çocuklarımızı şaşırdık! Cinsel istismardan mı (her 4 yetişkinden biri çocukluğunda cinsel istismara uğradığını kabul ediyor), önlem alınmamış havuzlardan mı, feribotun kapanmayan kapağından mı, parka gidip bir manyak tarafından kaçırılmasından mı, ekmek almaya çıkıp polis fişeğiyle ölmesinden mi koruyalım? Neye yetecek gücümüz…

Bir çocuğu büyütmek için bir köy dolusu insan lazım denir ya hani; işte hakikat bu. Çocukları ancak hepimiz birden gözlersek, birbirimizin çocuğuna sahip çıkarsak bir nebze koruyabiliriz gibi geliyor bana… Mahallenin çocuğunu, tanımadığın, tekinsiz bir tiple yan yana görürsen “Hop kardeşim, kimsin?” diyenler artarsa ancak bir yere varılabilir; bir de tabii sorumlularına gerçekten caydırıcı cezalar verilirse… Bir çocuğa fiziksel, cinsel herhangi bir şiddet uygulayanı, ihmal edeni, öne süreni, kaçıranı müebbet hapse mahkum etseler mesela, affı, indirimi bilmem nesi olmasa… Belki o zaman?

Her 3 dakikada 1 çocuk trafik kazasında ölüyor!

Geçen hafta “Siz çocuğunuzu sokakta mı buldunuz?” başlıklı bir yazı yazdım… Arabanın içinde çocuk koltuğuna oturmamış, kemerleri gerektiği gibi bağlanmamış ve hatta ön koltukta bir yetişkinin kucağında giden çocuklara ne kadar sık rastladığımı, bunun ne kadar tehlikeli olduğunu anlattım…

Tam da üzerine geldi. Bu hafta başında EMBARQ Türkiye-Sürdürülebilir Ulaşım Derneği’nin ev sahipliğinde “Kent İçi Ulaşımda Yol Güvenliği Konferansı” yapıldı. Konferansta açıklanan verilere göre:

- Dünyada her yıl 1.3 milyon insan trafik kazalarında hayatını kaybediyor. Bu boyutta bir ölüm ise 3250 adet Boeing 747 tipi uçağının düşmesine eşdeğer.

- Türkiye’de her 11 aileden biri trafik mağduru.

- Dünyada her yıl her 3 dakikada çocuk trafik kazalarında hayatını kaybediyor.

- Özellikle çocuklara yönelik bilgilendirme kampanyaları yapılması gerekmektedir. Trafik Güvenliği Platformu’nun başlattığı Trafik Dedektifleri projesi, ilkokul çağındaki çocuklara simülasyon yaptırarak trafik kurallarını öğretmeyi ve bu sayede emniyet kemeri takan, kurallara uyan bilinçli sürücüler yetiştirerek kazaları olmadan önce önlemeyi amaçlıyor.

- Karayolu Güvenliği Yüksek Kurulu’nca, 2013-2014 yılları “Emniyet Kemeri ve Hız Kontrol” yılı ilan edilmiştir. Projede, seyir halinde emniyet kemeri kullanımını yaygınlaştırmak, hız limitlerine uymak ve çocuk oto koltuğu kullanımı vurgulanıyor.

- Dünya Sağlık Örgütü, 2011-2020 yıllarını Yol Güvenliği İçin Eylem 10 Yılı ilan ederek 5 milyon hayatı kurtarmayı hedefliyor. Bu eylem planının 5 ayağından birisi araçlarda çocuk oto koltukları kullanımını artırmak. Dünya Sağlık Örgütü, bu eylem planı kapsamında Türkiye’de de çalışmalarına başladı.

- 30 km/s hızla bir aracın çarptığı yayanın yaşama şansı % 90 iken aracın hızı 45 km/s olduğunda yayanın yaşama şansı % 75’e düşüyor.

Bizimki gibi (trafikte sıkışmanın bir yaşam tarzı olduğu ülkelerde) çocuklara araba içinde nasıl güvende olacaklarını daha küçük yaştan öğretmemiz şart. Zaten hayatın her alanı, çocuklar için pusuda bekleyen tehlikeye dönüşmüş durumdayken bari burnumuzun dibindeyken koruyabilelim onları. Dünya Sağlık Örgütünün (WHO) verilerine göre; çocuk oto güvenlik koltuğu kullanılması mecburi olan ülkelerdeki trafik kazalarında çocuk ölümleri yüzde 3 civarındayken, zorunlu olmayan ülkelerde bu oran yüzde 46’yı buluyor. Oto koltukları doğru kullanıldığı takdirde de, kaza sırasında ölümler yüzde 71 oranında azalıyor. Çocuklar en azından 12 yaşına gelene kadar arka koltukta, kendi ebatlarına göre alınmış ve doğru monte edilmiş oto güvenlik koltuklarında oturmalılar… Çünkü onlar kıymetli!