Her yeni beceriyi öğretirken çocuğa ihtiyacı olduğu ölçüde yardım edelim:
Çocuğunuza herhangi bir beceriyi yavaş yavaş basitten karmaşığa doğru öğretirken sık sık ona yardım etmek zorunda kalacaksınız. Burada sözünü ettiğimiz yardım; uyarıyla, soruyla birlikte verilen, çocuğunuzun size doğru cevap vermesini sağlayan yardımdır.

Örneğin, çocuğunuza ‘vücut parçalarının tanıtılması’ programını uygularken seçtiğiniz vücut parçası ‘burun’ olsun. Çocuğunuza ‘burnuna dokun’ dediniz, hiçbir tepki alamadınız. Hemen tekrar ‘burnuna dokun’ diyerek elini tutup burnuna götürünüz. Böylece sizin ‘burnuna dokun’ uyarınıza doğru cevabı vermesini ve ödül almasını sağlamış olacaksınız.
Diğer bir örnek verelim: Çocuğunuz sizden sonra ‘mmm’ sesini taklit etmesini istiyorsunuz. Hiç ses çıkarmıyorsa, yapacağınız yardım; bir yandan ‘böyle yap...mmm’ derken diğer yandan onun dudaklarını tutak şeklinde olacaktır.
Şimdi biraz daha farklı bir örnek üzerinde düşünelim: Çocuğunuzla ‘evet’ sözcüğünü çalışıyorsunuz. Ona sorulan sorulara ‘evet’ sözcüğüyle cevap veresi istiyorsunuz. Sevdiği bir yiyeceği gösteriyorsunuz, ‘şeker istiyor musun?’ sorusunu soruyorsunuz. Çocuğunuz ‘evet’ yerine soruyu tekrar ediyorsa, ‘evet’ demesi için nasıl yardım edeceğimize bakalım: Sorunuzu sorun, soruyu tekrar etmesini önlemek için elinizle onun ağzını kapatın, 1 saniye bekleyin ve ‘evet’ deyin. Böylece o sizi taklit ederek ‘evet’ diyecek ve doğru cevabı vermiş olacaktır.
Çocuğunuzla çalışmalarınız sırasında yardım ederken dikkat etmeniz gereken iki önemli nokta vardır:
1. Yapacağınız yardımla çocuğunuz doğru cevabı vermiş olmalıdır. ‘Evet’ çalışırken, soruyu tekrar etmemesi için ağzını elinizle kapattığınızda, çocuğunuz elinizi hızla itip soruyu tekrar ediyorsa, yapılan yardım o beceri için uygun olmamış demektir. Sıklıkla yapılan bir hata, uygun olmayan ve sonucunda doğru cevabı getirmeyen yardımın ısrarla yinelenmesidir. Oysa, her bir beceri ve çocuk için yapılacak yardımlar ayrı ayrı planlanmalı, uygulamaya konulmalı, çocuk için uygun değilse değiştirilmelidir.
2. Hatırlanması gereken ikinci nokta ise, çocuk beceriyi kazandıkça yardımın yavaş yavaş azaltılmasıdır. Önce çocuğunuzun doğru cevabı yardımla vermesini sağlayınız. Daha sonra yavaş yavaş onun yardıma bağımlılığını azaltmaya çalışınız. Tekrar ‘burnuna dokun’ çalışmasına dönelim. Başlangıçta yardımınız, önce çocuğunuzun elini tutup burnuna götürerek ‘burnuna dokun’ demeniz şeklindedir.
Daha sonra, çocuğunuzun elini yarı yola kadar kaldırarak, hareketi bitirmesini sağlayınız. Böylece yardımı azaltmış olacaksınız.
Bundan sonraki aşamada, çocuğunuzun sadece eline veya koluna dokunmanız yetecektir.
Tüm çalışmalarınızda, yardımı çocuğunuz beceriyi kazandıkça yavaş yavaş azaltınız. En son aşamada, yardımı tamamen azaltarak, çocuğunuza ‘burnuna dokun’ dediğinizde hareketi tamamen kendisinin yapmasını sağlayınız.
Yardımı farklı şekillerde yapabilirsiniz.

1. Fiziksel yardım: Daha önce örneklerde açıkladığımız yardım, fiziksel yardımdır. Çocuğunuza davranışı yapması için doğrudan elinizle yardım edip, ödül almasını sağlayabilirsiniz. Göz göze gelmeye çalışırken, ‘bana bak’ dediğinizde, çocuğunuz size bakmıyorsa, elinizle çocuğunuzun çenesinden tutarak yüzünü size çevirip, sizinle göz göze gelmesini sağlayabilirsiniz.

2. İşaret yardımı: Çocuğunuza ‘buraya gel’ derken aynı zamanda elinizle gel işareti yaparak söylediğinizi daha kolay anlamasını sağlayabilirsiniz.

3. Sözel yardım: En ileri düzeydeki yardımdır. Çocuğunuzun alıcı dil becerisi iyi gelişmişse, bu yardımı rahatlıkla kullanabilirsiniz. Çocuğunuza ‘bebeği içeri koy’ diyerek sözel yardım yapabilirsiniz. Burada ‘içine’ kelimesini iyice vurgulamalısınız.

4. Görmesini kolaylaştırma yardımı: Çocuğunuzun önüne ‘top ve ev’ resimleri koyunuz. Çocuğa ‘bana topu göster’ veya ‘hangisi top?’ sorusunu sorunuz. Çocuğun yanlış cevap vermesini önlemek için top resmini onun önüne koyarak yardım edip, doğru resmi size ermesini sağlayabilirsiniz.
Bu açıkladığımız 4 yardım şeklini ayrı ayrı kullanacağınız gibi bazen ikisini birlikte, bazen sözel ‘ işaret, bazen de fiziksel’ sözel yardımlar olarak bir arada kullanabilirsiniz.
Hangi yardımı kullanırsanız kullanın, her zaman başlangıçtaki iki kuralımızı hatırlamaya çalışınız.